Năm Thánh Nhắc Ta Thực Thi Công Lý Của Thiên Chúa (02.8.2025 Thứ Bảy Tuần XVII Thường Niên)

Đoạn sách Lêvi về Năm Toàn Xá đáng được suy tư đào sâu cách đặc biệt. Người ta sẽ lại làm chủ nhà cửa, đất đai, cơ nghiệp mà vì hoàn cảnh ngặt nghèo họ đã chuyển bán hay bị thâu tóm vào tay người khác. Ngay cả đất đai canh tác cũng được nghỉ ngơi trong năm này! Cách đây ba ngàn năm mà một mạc khải, một tầm nhìn tiến bộ như thế đã được ban cho con người. Mạc khải này trao cho ta ánh sáng để nhận hiểu cách tương quan chân thực đúng đắn với của cải, tài nguyên, môi trường sinh thái, với nền kinh tế thị trường hiện hành của chúng ta – và qua tất cả, đó là ánh sáng giúp ta tương quan với con người, nhất là những người nghèo khổ túng thiếu.

Truyền thống về Năm Thánh/ Năm Toàn Xá (như Năm Thánh 2025 này) của chúng ta cắm rễ ở đây, trong tinh thần này. Đây là một nền tảng Thánh Kinh quan trọng của giáo huấn xã hội của Giáo hội – chẳng hạn, về bảo vệ và chăm sóc môi trường sinh thái, về định hướng phục vụ công ích của mọi quyền tư hữu, về phẩm giá và các quyền căn bản của con người…

Đây cũng chính là cơ sở của việc các giáo hoàng gần đây lên tiếng kêu gọi các nước chủ nợ giàu có hãy xoá nợ cho các nước nghèo không có khả năng trả nợ. Đặc biệt, Đức cố giáo hoàng Phan xi cô đã mạnh mẽ phê bình ‘nền kinh tế thị trường tự do vô giới hạn’; ngài khuyến cáo rằng phải dùng trái tim con người để thiết lập những giới hạn cho ‘thị trường tự do’, không thể để nó vận hành một cách hoàn toàn máy móc (hoàn toàn theo qui luật mạnh được yếu thua). Mối quan tâm bảo vệ di dân của vị giáo hoàng, cũng như lập trường của ngài kiên quyết chống chiến tranh/ xung đột bạo lực, cũng đặt nền trên chính mạc khải thâm sâu này của Thánh Kinh.

Nhiều người bĩu môi cho rằng chủ trương như vậy là không tưởng, ‘lãng mạn’, phi thực tế (đáng tiếc là có cả những đấng bậc nào đó trong Giáo hội cũng hùa theo để bĩu môi như vậy!). Song ta đừng quên, đây là công lý của Thiên Chúa, của Thánh Kinh, và Giáo hội có bổn phận cổ võ cho công lý này. Các nhà lãnh đạo quốc gia và quốc tế có bổn phận nghiên cứu các chính sách để hiện thực hoá công lý này. Đành rằng không dễ, nhưng không phải là không thể! Đơn giản bởi vì đó là bổn phận tôn trọng phẩm giá và sự sống của mọi con người!

Việc cổ võ cho công lý của Thiên Chúa như thế chính là chức năng ngôn sứ mà mọi người đã lãnh Phép Rửa phải đảm nhận, và nếu cần thì phải trả giá – như Gioan Tẩy giả đã bảo vệ công lý và đã trả giá bằng mạng sống mình. Nếu chúng ta bưng tai, bịt mắt, câm lặng trước sự bất công của cường quyền, thì đó là chúng ta đã chạy theo ‘công lý của kẻ mạnh’, của Hê rô đê, chứ không phải công lý đích thực của Tin Mừng.

Việc cử hành Năm Thánh/ Năm Toàn Xá 2025 này của chúng ta không thể chỉ dừng lại ở những cuộc hành hương lãnh nhận ơn toàn xá, mà còn phải bao gồm những tiếng nói và hành động ngôn sứ bảo vệ phẩm giá và quyền sống của mọi con người.

Lm. Lê Công Đức