Đừng Quá Dễ Dàng Tự Cho Mình Quyền Phán Xét (06.9.2024 Thứ Sáu Tuần XXII Thường Niên)
Ngày đăng: Tháng Chín 5, 2024Đoán xét (hay phán xét, phán xử) xem ra là một trong những bản năng mạnh nhất của con người chúng ta, nhất là như thấy ngày nay trên mạng xã hội, nơi mà bất cứ ai cũng có thể nói bất cứ điều gì đó… Có khi những ‘phiên toà’ được tổ chức rầm rộ như các cuộc đấu tố hồi cải cách ruộng đất!
Chắc thánh Phao lô cũng từng bị nói xấu nhiều, ngài chọn lập trường là không sợ, không lấy làm quan trọng những đoán xét cả từ phía trong đạo lẫn ngoài đời. Nhưng không phải Phao lô lì lợm cố chấp, mà ngược lại bởi vì ngài rất nhạy bén và tinh tế… đến mức không dựa vào ngay cả những gì mình nghĩ về mình! Lương tâm mình an ổn thì vẫn chưa hẳn có nghĩa rằng mình đang công chính. Phao lô chỉ quan tâm đến cách Chúa nghĩ về mình thôi. “Đấng đoán xét tôi chính là Chúa”. Chỉ có một sự công chính chân thực và đáng kiếm tìm, đó là sự công chính dưới con mắt của Chúa, được Chúa hài lòng.
Chúa Giêsu bị các kinh sư và biệt phái chất vấn tại sao các môn đệ Người không ăn chay (điều mà các nhóm khác vẫn thực hành). Rõ ràng, sự chất vấn ở đây mang ý nghĩa một phán xét, họ cho rằng nhóm của Chúa Giêsu không ăn chay là sai. Họ không hiểu điều gì đang xảy ra trong bối cảnh. Họ không hiểu Giêsu là “chàng rể” đang có mặt ở đó. Họ không biết rằng có biết bao điều mình không biết. Họ dễ dàng tự cho phép mình phán xét, theo những giả định ngây ngô của họ, theo cách hiểu nông cạn của họ. Bi kịch ở chỗ họ tin rằng họ đúng!
Chủ quan và bảo thủ cực đoan là hai anh em ruột. Người ta thiếu khả năng đón nhận điều mới mẻ và cho phép điều mới mẻ thách đố mình. Thiếu khả năng và ý chí thích nghi! Chúa Giêsu nói về điều này bằng dụ ngôn về ‘vải/áo’ và ‘rượu/bầu da’. Và Người thở dài nhận định: Biết bao kẻ từ chối rượu mới vì họ kinh nghiệm ‘rượu cũ ngon hơn’! Ôi, kinh nghiệm có khi cũng thật phản chủ… (giống như kinh nghiệm rằng từ Nadaret không thể có gì hay ho được!)
Xin Chúa giúp ta thêm dè dặt và bớt phán xét, thêm mềm mỏng và bớt cực đoan, để có thể nhận ra Chúa ở những nơi bất ngờ nhất…
Lm. Lê Công Đức