Suy Niệm Chúa Nhật XXVI Thường Niên, Năm C

DÙNG TIỀN CỦA MỘT CÁCH CÓ TRÁCH NHIỆM – Lm. Lê Công Đức

Bài đọc trích sách Amos (6,1a.4-7) nói về ‘kẻ ăn không hết, người lần không ra’ – sự tương phản giữa một đàng là tình trạng giàu sang xa xỉ hưởng thụ ê hề, và đàng khác là tình trạng cùng cực thiếu thốn. Như bức tranh xã hội chúng ta hiện nay! Và điểm khúc mắc nằm ở chỗ kẻ giàu không hề biết thương xót người nghèo. Để rồi, ‘không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời’… Lời Chúa không lên án chính tình trạng giàu, nhưng nhắc nhở những người giàu rằng phải ‘giàu’ một cách có trách nhiệm. Đó là trách nhiệm xót thương và chia sẻ đối với người nghèo!

Tại sao phải thương xót và chia sẻ cho người nghèo? Đơn giản bởi vì đó là cách của Chúa! Người nghèo khổ được Chúa thương và bảo vệ – như tuyên ngôn của tác giả Thánh vịnh 145 (Đáp ca): “Chúa trả lại quyền lợi cho người bị ức, và ban cho những người đói được cơm ăn. Thiên Chúa cứu gỡ những người tù tội… mở mắt những kẻ đui mù… giải thoát những kẻ bị khòm lưng khuất phục; Thiên Chúa yêu quý các bậc hiền nhân… che chở những khách kiều cư… Thiên Chúa nâng đỡ những người mồ côi quả phụ, và làm rối loạn đường nẻo đứa ác nhân”.

Chúa Giêsu xác nhận hùng hồn ‘truyền thống’ ấy của Thiên Chúa bằng dụ ngôn về người phú hộ và anh Ladaro (x. Lc 16,19-31). Hai lời thoại này đúc kết tất cả: – “Lạy Cha Abraham, xin thương xót tôi và sai Ladarô nhúng đầu ngón tay vào nước để làm mát lưỡi tôi, vì tôi phải quằn quại trong ngọn lửa này” – “Hỡi con, suốt đời con, con được toàn sự lành, còn Ladarô gặp toàn sự khốn khổ. Vậy bây giờ Ladarô được an ủi ở chốn này, còn con thì chịu khốn khổ”…

Đơn giản vậy thôi, và đó là cách Thiên Chúa phán quyết số phận người ta. Không nói nhiều! Đời này không hết chuyện. Nó liên thông chứ không tách rời đời sau. Cả hai mới làm nên câu chuyện cuộc đời duy nhất và trọn vẹn. Chính trong tầm nhìn này mà thánh Phaolô huấn dụ Ti mô thê: “Hỡi người của Thiên Chúa, hãy theo đuổi đức công chính, lòng đạo hạnh, đức tin, đức ái, đức nhẫn nại, đức hiền lành. Con hãy chiến đấu trong cuộc chiến đấu chính nghĩa của đức tin. Hãy cố đoạt lấy sự sống đời đời mà con đã được kêu gọi tới và cũng vì đó, con đã mạnh dạn tuyên xưng đức tin…” (x. 1Tm 6,11-16).

Hãy theo đuổi đức công chính. Người phú hộ trong hoả ngục ấy rút được bài học thì đã muộn màng, nhưng có thể dạy chúng ta: Đức công chính là lòng thương xót; và thương xót là liên đới và chia sẻ với những anh Ladaro xung quanh cuộc đời mình…

HAI CON NGƯỜI, HAI SỐ PHẬN – Maria Hà Huệ

Trong trang Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đã phác họa cho chúng ta chân dung hai mảnh đời hoàn toàn tương phản nhau. Một bên là cuộc sống xa hoa, giàu có của ông phú hộ, nhưng lại kết thúc bằng sự đau khổ trầm luân trong âm phủ. Một bên là cuộc sống cô đơn, đói khổ của người ăn mày Lazaro, nhưng sau khi chết anh lại được các thiên thần đưa về trong lòng tổ phụ Abraham trên thiên đường.

Vậy nguyên nhân nào khiến người phú hộ kia phải xuống âm phủ và anh Lazarô được hưởng hạnh phúc thiên đàng?

Khi nhìn vào cuộc sống của người phú hộ: “Suốt đời con đã nhận phần phúc của con rồi”. (Lc 16,25). Có lẽ ông đã may mắn được sinh ra trong một gia đình khá giả, với mức thu nhập ổn định và một cơ ngơi vững vàng. Cuộc sống của ông có thể chẳng khi nào phải ăn bữa trưa, lo bữa tối. Vì thế, ông chẳng thể thấu được cái rét của người ăn mày Lazarô mỗi đêm sương lạnh trong bộ áo quần mỏng manh, rách nát; ông cũng chẳng thể cảm nhận được cái đói của Lazarô; ông cũng chẳng thể hiểu được sự tủi hổ, nỗi đau bệnh tật, ghẻ chốc thể xác của Lazarô ngay trước cổng nhà ông. Tuy khoảng cách địa lý giữa họ rất gần chỉ là trong nhà và ngoài cổng, nhưng khoảng cách trong trái tim ông lại trở nên rất xa lạ. Chính cái khoảng cách vô hình ấy đã làm cho hai con người tuy gần mà không bao giờ gặp được nhau. Chính vì thế, cũng thật dễ hiểu khi thường xuyên thấy trước cổng nhà mình có một người ăn mày đói lả, nhưng người phú hộ vẫn vui vẻ “yến tiệc linh đình” mỗi ngày; ông vẫn vô tư trưng diện những lụa là gấm vóc trong khi Lazarô áo quần rách rưới, ghẻ chốc đầy người. Người phú hộ tuy giàu có vật chất, nhưng ông thật nghèo nàn trong tình yêu thương và lòng trắc ẩn. Chính thái độ vô tâm, ích kỷ trước nỗi khốn khổ của người khác mà ông phải lãnh hậu quả sau khi chết là ở dưới âm phủ.

Còn về phía Lazaro, ta không thấy anh lập được công trạng gì lớn lao, cũng chẳng thấy anh trổi vượt gì về nhân đức, nhưng sau khi kết thúc cuộc sống khốn khổ trong thế gian này, anh lại được “các thiên thần đưa ông về lòng tổ phụ Abraham”. (Lc 16,22). Nhìn lại đời sống của Lazaro, tuy gặp bất hạnh triền miên nhưng anh không buông một lời than Chúa hay trách đời. Anh an lòng đón nhận những nỗi bất hạnh cho dù cuộc đời xem như có vẻ bất công nhưng anh vẫn một lòng trông cậy nơi Thiên Chúa. Nhờ đó Lazarô đã nhận được một cái kết có hậu “Được lên thiên đàng” sau khi “suốt một đời chịu toàn những bất hạnh”.

Qua câu chuyện cuộc đời của hai nhân vật, chúng ta nhận ra sự thật rằng: một cuộc sống đầy đủ, sung túc chưa hẳn đã là đảm bảo cho chúng ta tấm vé vào Nước Trời nếu chúng ta sống thiếu bác ái, sẻ chia; hay cũng không hẳn một cuộc đời chỉ gặp toàn bất hạnh sẽ không có cơ may đạt được hạnh phúc vĩnh cửu. Giá trị thật sự của tấm vé Nước Trời là cuộc sống cậy trông tín thác vào Chúa và sống yêu thương tha nhân.

Trong cuộc sống trần gian này, Thiên Chúa không cho ai có tất cả và cũng chẳng để ai không có gì: có những người giàu có của cải vật chất nhưng lại nghèo nàn tình yêu thương và lòng trắc ẩn, có người giàu có về sức khỏe, nhưng lại nghèo nàn trong cách đối nhân xử thế, có người giàu tri thức nhưng lại nghèo nàn trong các mối tương quan…

Qua cuộc đời của hai nhân vật trong trang Tin Mừng, chúng ta thấy mình đồng thời vừa là những người giàu có và cũng là những người thật nghèo nàn. Ý thức được sự giàu có và cái nghèo của bản thân và tha nhân, chúng ta sẽ dễ dàng đẩy lui lối sống vô cảm trong xã hội hôm nay. Chúng ta sẽ không còn ngần ngại đưa tay ra để chia sẻ và trao tặng cho những người nghèo khó hơn mình, và cũng can đảm chìa tay ra đón nhận sự giúp đỡ từ người khác. Trong cuộc sống này mỗi chúng ta không thể là một hòn đảo, chúng ta cần có nhau, cần liên đới với nhau để xây dựng một thế giới đầy ắp tình Chúa và tình người.

Cuộc sống mai hậu của mỗi chúng ta không được đo lường bằng những của cải mình gom góp được ở thế gian này, cũng chẳng phải những kiến thức ta đã nhọc lòng tích lũy, hay những mối tương quan chúng ta đã dày công xây dựng, nhưng chỉ những gì chúng ta đã cho đi mới còn ở lại với chúng ta mãi mãi. Như lời thơ trong bài “Một khúc ca xuân” của nhà thơ Tố Hữu:

“ Nếu là con chim, chiếc lá,
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh.
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình ?”

Con người là loài thụ tạo duy nhất có tình yêu thương. Mỗi chúng ta hãy tập mở rộng lòng mình để trao đi niềm tin yêu cho người đang thất vọng, trao nụ cười cho người đang buồn chán, trao ánh mắt cảm thông cho người đang đau khổ, trao niềm hy vọng cho những ai muốn ngã lòng,… Và ngược lại chúng ta cũng cần khiêm tốn mở lòng mình để đón nhận sự giúp đỡ từ người khác. Những món quà dung dị và đơn sơ ấy sẽ là cầu nối đưa chúng ta đến gần với tha nhân và cùng với anh chị em chúng ta cùng nhau tiến về hưởng hạnh phúc trên thiên đàng.